Bilimsel sınıflandırma (Taksonomi)
Familia (Familya-Aile): | Asteraceae (Papatyagiller) |
Tribus (Oymak): | Anthemideae |
Genus (Cins): | Helichrysum |
Species (Tür): | Helichrysum italicum |
Bitkinin Türkçe adı: | Altınotu, Ölmez Çiçek |
Bitkinin İngilizce adı: | Curry plant, Immortelle, Italian helichrysum |
Kullanılan kısmı: | Flos helichrysi (Çiçekleri) |
Altınotu veya Ölmez Çiçek (Helichrysum italicum), Asteraceae (Papatyagiller) familyasının üyesi olan çok yıllık yarı çalımsı bir bitkidir. Çiçeklerin renginden dolayı ismini alan altınotu, çiçeklerinin 5 yıl gibi uzun süre rengini muhafaza etmesinden dolayı da ölmez çiçek ismiyle de bilinir. Bilimsel adında geçen Yunanca “Helios” kelimesi güneş anlamına, “chyros” kelimesi altın anlamına gelmektedir. Ülkemizde Helichrysum cinsine ait 26 takson yayılış göstermektedir. Kurak tepeler, kayalık alanlar genel yayılış alanlarıdır. Çiçeklerinden elde edilen uçucu yağ parfümeride, aromaterapide ve tıbbi amaçlı kullanılır. Çiçekleri çay olarak tüketilebilir. Kuru halde uzun süre formunu ve rengini koruması nedeniyle süs olarak çiçekçilikte kullanılır. Köriye benzer aromaya sahip olduğundan baharat olarak da kullanılır.
Botanik özellikler: 60 cm’ye kadar boylanabilen 90 cm genişliğe kadar öbekler oluşturan çok yıllık yarı çalımsı bir bitkidir. Yünlü, tüylü ya da salgılıdırlar. Yapraklar basit, kenarları düz, şeritsi ila ters mızraksı ya da kaşıksı ve almaşlı dizilişlidir. Çiçek başları tepede yalancı şemsiye halindedir. Çiçekler sarı renklidir. Filariler beyaz, sarı, turuncu, saman ve kırmızı renklidir. Kapçık silindiriktir. Sorguç tüyleri sarımsıdır. Çiçeklenme zamanı Haziran – Ağustos aylarıdır.
Yayılış: Güney Avrupa, Güney-Batı Asya, Güney Hindistan, Güney Afrika, Sri Lanka, Avustralya ve Madagaskar’da doğal yayılış gösterir.
Yetiştirme koşulları: Sıcak, güneşli ve drenajı iyi olan toprakları tercih eder. Nemden hoşlanmaz, -10 dereceye kadar soğuklara dayanıklıdır. Tohumları çok küçüktür. Şubat-Mart aylarında ekilebilir. Çelik yöntemiyle çoğaltmada yine Şubat-Mart aylarında çiçekler oluşmaya başlanmadan köklendirme ortamına alınmalıdır. Haziran sonundan Ağustos sonuna kadar çiçek açar. Çiçekler tam açtığında hasat edilir.
Kullanılan kısım: Çiçek (kurutulmuş), çiçekleri (taze veya kurutulmuş), çiçeklerinden elde edilen uçucu yağ.
Kullanım şekli: Uçucu yağ, çay (dekoksiyon, infüziyon), baharat.
İçerik: Flavonoit bileşikler, fenolik asitler, floroglusinol türevleri, antosiyanin bileşikleri, kumarin bileşikleri, a-piron bilekişkleri, diterpenler, triterpenler, tanin, yağ asitleri
Uyarılar: Safra artırıcı etkisi nedeniyle safra kanalı tıkanıklığına, safra taşları ve diğer safra kesesi hastalıkları varlığı halinde ve sarılıkta doktora danışılmadan kullanılmamalıdır.
